LATARNIA GDAŃSK NOWY PORT 

Najpiękniejsza z gdańskich latarni, wyłączona z eksploatacji po uruchomieniu świateł nawigacyjnych w Porcie Północnym. Wieża w Nowym Porcie, przez niektórych uważana za siostrę bliźniaczkę latarni w Cleveland (w stanie Ohio) – w 1893 r. delegacja z Gdańska odwiedziła Stany Zjednoczone, a miejscy urzędnicy – zachwyceni architekturą i funkcjonalnością amerykańskiej latarni – postanowili wybudować taką samą u siebie.

Latarnia w gdańskim Nowym Porcie, ukończona już w 1894 r., zastąpiła punkt sygnałowy w Twierdzy Wisłoujście. Jednocześnie służyła jako dyżurka dla portowych pilotów, przeprowadzających statki przez mielizny i inne niebezpieczeństwa wąskiego toru wodnego. Charakterystycznym elementem ośmiokątnej, zwężającej się ku górze wieży z cegieł była wieńcząca ją stalowa kula czasu. Mechanizm służył do wybijania godziny 12:00, co pomagało synchronizować chronometry na statkach – pomagało to później w dokładniejszym ustalaniu pozycji okrętu na morzu. Kula czasu uległa zniszczeniu w 1929 r. w trakcie sztormu.

Latarnia Nowy Port Gdańsk od samego początku, jako jedna z pierwszych na całym Morzu Bałtyckim, wykorzystywała elektryczne oświetlenie. Pierwotnie był to aparat optyczny z pojedynczą żarówką i metalowym odbłyśnikiem. Źródło światła wielokrotnie modernizowano, tuż przed wyłączeniem latarni w 1984 r. była to 1000-watowa żarówka z soczewką bębnową.

 

Dane techniczne:

Wysokość wieży	Wysokość źródła światła	Zasięg	Typ światła	Współrzędne geograficzne
27,3 m	30,3 m n.p.m.		zgaszone w 1984 r.	54° 24′ 28″ N 18° 39′ 50″ E

 

Po 1984 r. latarnię Nowy Port opuszczono i zaniedbano. W 2001 r. budowla trafiła w prywatne ręce – na zakup zdecydował się p. Stefan Jacek Michalak. Nowy właściciel przystąpił do odnowy latarni: konstrukcja odzyskała dawny blask, we wnętrzach urządzono tematyczną wystawę, zrekonstruowano również kulę czasu. Lata starań przyniosły nagrodę – choćby w postaci przyznanego w 2010 r. prestiżowego tytułu “Zabytku Zadbanego” dla latarni.

Jednym z ciekawszych eksponatów mini-muzeum w latarni Nowy Port Gdańsk jest 75-milimetrowa armata, której używali polscy żołnierze do obrony Westerplatte. Co ciekawe ostrzału polskiej placówki we wrześniu 1939 r. nie rozpoczęły działa pancernika Schleswig-Holstein, tylko ciężki karabin maszynowy w okienku latarni. Polska załoga odpowiedziała ogniem, za drugim strzałem likwidując wrogie stanowisko. Miejsce trafienia wyraźnie widać do dziś, za sprawą znacznie nowszych cegieł, którymi uzupełniono ubytki.

Latarnia Nowy Port w Gdańsku mieści się przy ul. Przemysłowej 6a, na lewym brzegu Wisły. Sezon turystyczny w obiekcie zwykle trwa od długiego weekendu majowego do końca września.

 

 

Opinie o Latarni Morskiej Gdańsk Nowy Port:

• Warto wdrapac się na latarnie szczególnie z przewodnikem. Mimo iż latarnia jest na terenach nieco oddalonych od centrum miasta to warto ją odwiedzić ze względu na widoki które można podziwiać z jej szczytu
• Urocza latarnia morska z niesamowitą kulą czasu. Codziennie o godzinie 12.00 , 14.00 oraz o 16.00 kula czasu opada. Niesamowita dokładność opadania – kiedyś na tej podstawie nawigatorzy statków mogli dokładnie określić długość geograficzną.

• Miejsce położone z dala od centrum, niektórzy przyjeżdzają rowerami, odległość dość spora, ale dojazd bdb. Najciekawsza jest kula czasu, widok z latarni obłędny. Tuż obok miejsce do spaceru. Można stąd przejść pieszo do plaży w Brzeźnie.
• ciekawostka turystyczna wspaniały widok na wejście do portu dla promów ze Szwecji oraz wspinała panorama Westerplatte
• Nie każdy zdaje sobie sprawę, że pierwsze strzały II Wojny Światowej padły właśnie z okienka tej Latarni Morskiej, a nie z Westerplatte, jak uczyliśmy się na lekcjach historii. Do latarni jest łatwy dostęp tramwajem, samochodem, a ja polecam przejażdżkę rowerem – najpierw alejkami nadmorskimi i stamtąd do Nowego Portu. Świetną i bardzo ciekawą atrakcją jest opadająca Kula Czasu, której nie zobaczycie nigdzie indziej. Okolice Latarni – świeżo wyremontowana promenada, zachęca do spacerów nad wodą. Miejsce nie jest popularne i kompletnie nie rozumiem dlaczego, a jednocześnie się cieszę, bo nie ma tu nigdy nieznośnych tłumów ludzi 🙂
• Mimo, że nie należy do najokazalszych, to widok na Zatokę, port, Westerplatte i całe Trójmiasto należą do najpiękniejszych. Świetne miejsce do pejzażowych ujęć foto

 

LATARNIA GDAŃSK PORT PÓŁNOCNY 

Najbardziej “kosmiczna” wśród polskich latarni, z wyglądu bardziej kojarząca się z lotniskową wieżą kontroli lotów. Takie porównanie ma pewien sens – w budynku z latarnią działa kapitanat Portu Północnego w Gdańsku, na szczycie widać kręcący się radar… Trzeba jednak dodać, że nie jest to urządzenie wprzęgnięte w międzynarodowy system AIS, monitorujący szczegółowy ruch statków na morskich wodach i zmniejszający ryzyko kolizji okrętów.

Latarnia Port Północny Gdańsk jest jedyną w Polsce, która posiada windę. Obiekt wybudowano w 1984 roku, a jego uruchomienie zakończyło eksploatację latarni Nowy Port. Źródłem światła jest tutaj obrotowy aparat optyczny, wypełniony szeregiem mocnych żarówek.

 

Dane techniczne:

Wysokość wieży	Wysokość źródła światła	Zasięg	Typ światła	Współrzędne geograficzne
64,3 m	61 m n.p.m.	25 Mm (≅ 46,3 km)	błyskowe (grupowe) okres 9s	54° 23,988′ N 18° 41,784′ E

 

Latarnia Port Północny Gdańsk jest całkowicie zamknięta dla turystów. Ze wspaniałych widoków mogą cieszyć się tylko pracownicy kapitanatu. Postronnym pozostaje oglądanie latarni z poziomu parteru – nie powinno być w podejściu pod same drzwi.

Co bardziej złośliwi nazywają latarnię w Porcie Północnym “Chatką Baby Jagi” – taką klasyczną, czyli chałupką stojącej na kurzej stopce. Pozostaje się domyślać czy chodzi o kształt budowli, czy też fakt, że w słowiańskim folklorze chata Baby Jagi była nie tylko domem potężnej (nie zawsze złej) wiedźmy, ale też bramą do innego wymiaru – najczęściej krainy umarłych.